Այսպիսի էլիտա ունենալը ոչ միայն ամոթ է, այլև` վտանգավոր
Այս օրերին կրկին շատանում են քեֆերը հայ գործիչների շրջանակներում:
Սեյրան Սարոյանը նշեց իր 50- ամյակը, որին մասնակցում էր Հայաստանի քաղաքական ընտրանին: Մոտ օրերս դստեր հարսանիքն է կազմակերպելու Արթուր Աղաբեկյանը: Հանրապետականներից հետ չի ուզում մնալ «Ելք» դաշինքը, որն օրերս «Կովկաս» պանդոկում կազմակերպել է ճոխ հավաքույթ:
Ինչո՞ւ են քաղաքական գործիչները կազմակերպում քեֆեր: Սույն հարցադրումը կարող է տարօրինակ թվալ մեր ընթերցողի համար, քանզի քեֆեր են կազմակերպում նաև սովորական մահկանացուները: Ոմանք հարսանիք են անում, մյուսները` ծնունդ, երրորդները` կնունք:
Ինչո՞ւ սովորական մահկանացուին կարելի է քեֆ անել, իսկ քաղաքական գործչին` ոչ:
Այս հարցադրումը առաջին հերթին շատ տրամաբանական է հնչում: Ի վերջո, գործիչները նույնպես մահկանացուներ են: Սակայն ըստ էության այս խնդիրը պետք է դիտարկել հետևյալ տեսանկյունից. հասարակ մահկանացուն ապրում է իր կենցաղային կյանքով. կնունքը, ծնունդը, հարսանիքը կամ մեռելոցը յուրօրինակ միջոցներ են մարդու համար` հիշելու իր սոցիումի մասին, և տրամաբանական է, որ մարդը այդ սոցիումի մեջ է մնում մարդ: Քաղաքական և հասարակական գործիչները նույնպես կարող են կնունքի և հարսանիքի մասնակցել, սակայն այս ամենը նրանց համար կարող է կրել լոկ ածանցյալ բնույթ, քանզի այս մարդիկ առաջին հերթին հայտ են ներկայացրել էլիտա դառնալու և ազգը ներկայացնելու համար: Իսկ էլիտայի և ազգի ներկայացուցիչները պետք է բացի կնունքներից և հարսանիքներից այլ միջավայրում սոցիալացվեն, որը Հայաստանում, ցավոք, բացակայում է, որովհետև Հայաստանում չկա գաղափարական և քաղաքական կյանք, Հայաստանում այլևս գոյություն չունեն գաղափարական արժեքներ, Հայաստանում այլևս գոյություն չունի դիսկուրս` արտաքին կամ ներքին քաղաքական խնդիրների շուրջ, Հայաստանը քաղաքական տեսանկյունից դարձել է ամայացած տարածք: Եվ ահա այս պայմաններում, որպեսզի էլիտայի անդամները քիչ թե շատ սոցիալիզացվեն, իշխող էլիտան փորձում է այն իրականացնել հենց այս քեֆերի և հարսանիքների միջոցով: Հենց այս միջավայրում է, որ էլիտան զգում է իր միասնականությունը: Ոչինչ, որ այդ միասնականությունը կռապաշտական արժեքների հիման վրա է: Բայց կարևորը այն է, որ այս հավաքույթներում իրար հետ շփվելով այս մարդիկ զգում են իրենց միասնական տիրույթը:
Իսկ մնացած դետալները, ասենք` տորթը, որտեղ Օմարի լեռնանցքի վրա Սեյրան Սարոյանն է կանգնած, դրանք արդեն մանրուքներ են: Ճիշտ է, այդ մանրուքները ծաղրանքի առարկա են դառնում, բայց տվյալ պարագայում կարևորը դա չէ: Կարևորն այն է, որ այդ էլիտաների կենսունակությունը հենց այդ միջոցներով է պահպանվում:
Մեզ հետզաքրքրում է տվյալ պահին մեկ այլ հռետորական հարցադրում.
հնարավո՞ր է արդյոք այսպիսի էլիտաների պարագայում Հայաստանի գոյատևումը այսպիսի բարդ տարածաշրջանում. մենք համոզված ենք, որ` ոչ. ավելին, դա հակասում է բնության օրենքներին, քանզի եթե ժողովուրդը հանդուրժում է այս ամենը, ապա պետք է իմանա, որ այդ ամենը կատարվելու է իր անվտանգության հաշվին:
Եթե Հայաստանը գտնվեր Եվրոպայում կամ Լատինական Ամերիկայում, միգուցե Հայաստանն իրավունք ունենար գոյատևելու, բայց Հայաստանը, ցավոք, այնտեղ չի գտնվում: Հայաստանը գտնվում է մի տարածաշրջանում, որտեղ հատվում են ռուսական, եվրոպական և մահմեդական քաղաքակրթությունները: Ելք դեպի ծով չունեցող Հայաստանի չորս հարևաններից 2-ը թշնամական են տրամադրված Հայաստանի նկատմամբ: Իսկ Հայաստանից ընդամենը 300 կմ հեռավորությամբ ընթանում է մեծ քաղաքակրթական ճակատամարտ, որտեղ ծնվում է նոր պետություն` ի դեմս Քրդստանի, և որտեղ փլուզման առաջ են կանգնած մի շարք երկրներ:
Այս պայմաններում ամոթ է այսպես ապրել: Ընդ որում, ոչ միայն ամոթ է, այլև` վտանգավոր: Եթե հայ ժողովուրդը չգիտակցի այս ամենը, ապա նա ապագա չի ունենա: Եվ դա կլինի արդարացի` բնության օրենքների տեսանկյունից: Իսկ մեղադրանքները առ այլ երկրներ` կատարյալ անմեղսունակություն:
Սա է իրականությունը:
Արտակ Հակոբյան