Ինչու՞ է Փաշինյանը ցանկանում գրգռել Մոսկվային, այն էլ ուկրաինական ուղղությամբ. Փաշինյանին հրապուրո՞ւմ են Յանուկովիչի դափնիները. Լուսանկարներ
Այսօր բոլորիս աչքի առաջ պարզ երևում է, թե ինչ դրամատիկ իրադարձություններ են ծավալվում Ռուսաստանի և Արևմուտքի միջև ուկրաինական ուղղությամբ։ Միջազգային դիտորդների կարծիքով՝ ռուս-ամերիկյան հարաբերություններում առկա ճգնաժամը համեմատելի է Կարիբյան ճգնաժամի հետ։
Իրավիճակն այնքան փակուղային է, որ նույնիսկ հնարավոր է, որ այս ուղղությամբ նոր պատերազմ սկսվի։ Թե ինչու այս ճգնաժամը հանգեցրեց նման իրավիճակի, առանձին զրույցի թեմա է, միայն մի բան է պարզ, որ ուկրաինական թեման դարձել է «լակմուսի թուղթ» թե՛ ռուսների, թե՛ ամերիկացիների համար, և աշխարհը ուշադիր հետևում է, թե այս ուղղությամբ ինչ դրամատիկ իրադարձություններ կզարգանան։
Թվում էր, թե գոնե այս հարցում Հայաստանը պետք է զերծ մնար խնդիրներից, մանավանդ, որ պաշտոնական Երևանն ինքը բազմաթիվ խնդիրներ ունի իր տարածաշրջանում, բայց, արի ու տես, որ Փաշինյանը նույնիսկ նման ծանր իրավիճակում չի դավաճանում իր սադրիչ էությանը։ Նրա սադրիչ նկրտումները դրսևորվում են բոլոր կարեւոր հարցերում՝ լինի դա 2008 թվականի Մարտի 1-ի սպանդը, լինի դա ժողովրդին «սև ու սպիտակի» բաժանելը, թե բանակի փլուզումը և այլն։ Սակայն բանից պարզվում է, որ Նիկոլ Փաշինյանին նույնիսկ սա չբավականացրեց, և նա որոշեց հերթական սադրանքը կազմակերպել նաև այս ուղղությամբ:
5 օր առաջ՝ դեկտեմբերի 17-ին, Կիևում կազմակերպվել էր կլոր սեղան՝ նվիրված Հայաստանի և Ուկրաինայի միջև դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման 30-ամյակին, այս միջոցառման կազմակերպիչներն էին Կիևում Հայաստանի դեսպանությունը, Ուկրաինայի արտաքին գործերի նախարարությունը եւ «Ուկրաինայի հայերի միությունը»։
Առաջին հայացքից կարող է թվալ, որ այս միջոցառումը ոչ մի առանձնահատուկ բանով չպետք է տարբերվի նմանատիպ այլ միջոցառումներից։ Միջոցառմանը ներկա էին քաղաքագետներ, լրագրողներ, փորձագիտական հանրության ներկայացուցիչներ ինչպես Հայաստանից, այնպես էլ հենց Ուկրաինայից։ Սակայն երբ պարզվում է, թե Հայաստանից ինչ կազմ է մասնակցել այս միջոցառմանը, դրանից ուղղակիորեն հետևում է, որ Նիկոլ Փաշինյանն այս հարցում ակնհայտորեն փորձել է սիրաշահել ուկրաինական կողմին։ Պարզվում է, որ Հայաստանից քաղաքագետներն ու փորձագետները գործնականում առանց բացառության եղել են հայաստանյան հակառուսական շրջանակների ներկայացուցիչներ՝ Արմեն Մարտիրոսյան, Ռուբեն Մեհրաբյան, Ստեփան Գրիգորյան, Հովսեփ Խուրշուդյան։
Նիկոլ Փաշինյանին թվում է, թե «realpolitik»-ը այն է, երբ ռուսների հետ հարաբերություններում պետք է քծնես ռուսներին, ամերիկացիների հետ հարաբերություններում՝ ամերիկացիներին, իսկ ուկրաինացիների հետ հարաբերություններում քծնես ուկրաինացիներ։ Հենց այս քաղաքականությունն էր փորձում իրականացնել Նիկոլ Փաշինյանը վերջին 3 տարիներին, և բոլորս տեսանք, թե ինչով ավարտվեց այդ ամենը։ Բայց երբ ուկրաինական ուղղությամբ ռուս-ամերիկյան սուր ճգնաժամի ժամանակաշրջանում Նիկոլ Փաշինյանը նման քայլերի է դիմում, դա վտանգում է Հայաստանի և նրա ժողովրդի անվտանգությունը։
Մոսկվայի արձագանքը չուշացավ, ռուսները նմանատիպ ֆորում էին կազմակերպել Բաքվում, որտեղ ռուս փորձագետներից մեկը նշել էր, որ Հայաստանը Ռուսաստանի համար «ճամպրուկ է առանց բռնակի», և միջոցառման հիմնական առանցքն այն էր, որ «Զանգեզուրի միջանցքը» պետք է գործի հենց միջանցքի տրամաբանությամբ ռուսական կողմի վերահսկողության ներքո։
Այստեղ հարց է առաջանում՝ էլ ի՞նչ վատություն պետք է անի Փաշինյանը Հայաստանին, որպեսզի ժողովրդի և հասարակության ճնշող մեծամասնությունը գիտակցեն, որ Նիկոլ Փաշինյանը սպառնալիք է Հայաստանի և նրա ժողովրդի անվտանգության համար։
Բոլորին է հայտնի, որ Նիկոլ Փաշինյանը կավարտի իր քաղաքական կարիերան Վիկտոր Յանուկովիչի նման: Սակայն բոլորիս մտահոգում է միայն մի բան, որ այս բոլոր ցնցումների պատճառով Հայաստանը կրկին կունենա կորուստներ, այն էլ շատ լուրջ, այնքան լուրջ, որ դրանք ավելի ուժեղ կլինեն, քան այն կորուստները, որոնք մենք ստացել ենք Ղարաբաղյան Երկրորդ պատերազմի արդյունքում։
Սա՛ է իրականությունը:
Դավիթ Մկրտչյան