Ո՞վ է իրականում Վահան Քերոբյանը և ու՞մ է ուզում վաճառել նա Հայաստանի վառելիքի շուկան
Երբ իշխանությունը պատահականորեն հայտնվում է «փողոցից» եկած մարդկանց ձեռքում, պարզ է դառնում, որ նման իշխանությունից լուրջ ակնկալիքներ չպետք է ունենալ: Իսկ երբ «փողոցային» իշխանությունն այլընտրանքի բացակայության պայմաններում նախարարներ է նշանակում պատահական մարդկանց, վիճակն էլ ավելի է բարդանում: Հայաստանում Վահան Քերոբյանին էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնում նշանակելուց հետո այս ոլորտը դարձավ ոչ այնքան տնտեսական խնդիրների քննարկման առարկա, որքան հումորի թեմա: Նա հենց սկզբից սկսեց խոսել, որ «...Հայասատանը շուտով երկնիշ տնտեսական ցուցանիշներ է արձանագրելու...»: Մարդիկ նրա այս խոսքերին լուրջ չէին արձագանքում: Նույնիսկ իշխանության ներկայացուցիչները Քերոբյանին լուրջ չէին վերաբերվում, ժպիտով նշելով, որ «... Քերոփյանը իր ցանկություններն է հայտնում, որի մեջ ոչ մի մեղադրելի բան չկա...»: Փաշինյանի թիմակիցները չէին մոռանում նշել, որ նա չէ որոշում երկրի տնտեսական զարգացման ուղենիշը:
Սակայն նշել, որ Քերոբյանից ոչինչ կախված չէ, նույնպես սխալ թեզ է: Քանզի նա երկրի էկոնոմիկայի նախարարն է, և ուրեմն կարող է իր որոշումներով լրջորեն վտանգել երկրի տնտեսությանը:
Երբ Փաշինյանը երեք տարի առաջ խոստանում էր, թե երկրի տնտեսական դիմանկարը կարճ ժամանակահատվածում էապես փոփոխվելու է, բոլորն էլ հասկանում եին, որ նրա խոսքերի տակ լուրջ հիմքեր չկան: Բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտը երկրում այդպես էլ գերակա ճյուղ չդարձավ, իսկ հումքային ոլորտի տեսակակար կշիռը երկրի տնտեսության կառուցվածքում ոչ միայն չփոքրացավ, այլ նույնիսկ մեծացավ:
Եթե 2018-ին իշխանությունները խոսում էին, թե կարճ ժամանակահատվածում, արտաքին ներդրումները շեշտակի մեծանալու են, ապա այսօր նույնիսկ նույն իշխանությունն խոստովանում է, որ տանուլ է տվել այս հարցում:
Սակայն Վահան Քերոբյանը նույնիսկ այս հարցում է փորձում տարբերվել բոլորից, ներկայացնելով, թե ինչ ծավալի ներդրումներ է պատրաստվում բերել երկիր: Օրինակ վերջերս իր խոսքում նա ավետեց, որ շուտով Հայաստանի բենզալցակայանների շուկայում լուրջ փոփոխություններ է սպասվելու, քանզի Վրաստանից պատրաստվում են մոտ 60 մլն դոլար ներդնել Հայաստանի սույն ոլորտում:
Շարքային քաղաքացին, ով չի տիրապետում մանրուքներին, նույնիսկ կարող է ուրախանալ: Միգուցե դրա արդյունքում, հայաստանյան բենզինի գինը կարող է նվազել:
Սակայն դա միայն տեղեկատվության պակաս ունեցող մարդկանց վրա կարող է տպավորություն թողնել:
Դատեք ինքներդ, Հայաստանում և Վրաստանում այսօր բենզինի մանրածախ շուկայի գները գրեթե չեն տարբերվում: Հաշվի առնելով, որ բենզին Հայաստան՝ Վրաստանից է գալիս, ապա պարզ է դառնում, որ մեզ մոտ բենզինի մանրածախ գինը մոտ 5-10 տոկոսով ավելի թանկ պետք է լինի: Իսկ երբեմն էլ այն նույնիսկ հավասարվում է, կախված որոշ հանգամանքներից:
Իսկ դա նշանակում է, որ պոտենցիալ վրացի ներդրողը հայաստանյան բենզինի շուկայում չի կարող էապես ազդել բենզինի գնի վրա:
Մյուս կողմից, հայտնի է, որ Վրաստանում մեքենաների մոտ 80 տոկոսը օգտագործում են բենզին, մինջդեռ մեզ մոտ, մեքենաների ընդամենը 20 տոկոսն են բենզին օգտագործում, մնացած 80 տոկոսը գազ են օգտագործում:
Հարց է առաջանում, ինչու՞ պիտի վրացի ներդրողը շահագրգրված լինի հայաստանյան բենզինի շուկայով:
Բացի այդ պատրաստ լինի ներդնել մոտ 60 մլն դոլարի չափի գումար:
Հիշեցնենք, որ ներկայիս դրությամբ Հայաստանում կան մոտ 700 բենզալցակայաններ, որոնց համախառն արժեքը 35-40 մլն դոլարից ավել չէ:
Ինչու՞ պիտի վրացի ներդրողը մոտ երկու անգամ ավելի շատ ներդրումներ կատարի հայաստանյան այս շուկայում:
Պատասխանը հայտնի է՝ վրացի ներդրողը Վահան Քերոբյանի միջոցով փորձելու է դառնալ հայաստանյան բենզինի շուկայի միակ խաղացողը: Այսինքն, Նիկոլ Փաշինյանը, ով տարիներ շարունակ, իբր «պայքարում էր» մենաշնորների դեմ, պատրաստվում է մի «նոր Արմենթել» ստեղծել հայաստանյան բենզինի շուկայում:
Բացի այդ, դեռ հայտնի չէ, թե ով է կանգնած լինելու այդ «վրացի» կոչվող ներդրողի հետևում: Իսկ ավելի ճիշտ արդեն տեսանելի է դառնում, թե ումով է փորձելու փոխարինել Փաշինյանն հայաստանյան հիմնական տնտեսական խաղացողներին: Մանավանդ, որ նրանք «լավ վճարելու» արվեստի են տիրապետում նաև այլ երկրներում:
Իսկ թե ով է Քերոբյանը և ում մասին է խոսքը, ով պատրաստվում է «60 մլն դոլարի ներդրումներ բերել Հայաստան» և ինչ աշխարհաքաղաքական շահեր է իրականում հետապնդում Փաշինյանը՝ խոսակցության այլ թեմա է:
Արտակ Հակոբյան