Եթե Պուտին-Բայդեն հանդիպումն անցկացվի Բաքվում, տարածաշրջանում կտրուկ կամրապնդվի Ադրբեջանի դիրքերը
Ինչպես գիտեք, վերջերս ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը Ռուսաստանի առաջնորդ Վլադիմիր Պուտինին առաջարկել է հանդիպել եվրոպական երկրներից մեկում և քննարկել կուտակված մի շարք խնդիրներ և դա անել՝ «միջազգային հարաբերություններում լարվածության աստիճանը նվազեցնելու համար»:
Ռուսական կողմի պատասխանը եղել է «անորոշ դրական», փորձագետների կարծիքով, Բայդենը փորձում է հունիսի սկզբին՝ G7-ի անդամ երկրների ղեկավարների հետ հանդիպումից հետո միասնական ուժեղ դիրքերից հանդիպել և ներկայանալ Պուտինին: Փորձագետները կարծում են նաև, որ Պուտին-Բայդեն հանդիպման հավանականությունը շատ մեծ է, քննարկվում են նույնիսկ ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի ղեկավարների հնարավոր հանդիպման վայրի տարբերակները:
Ըստ Politico պարբերականի, այս հանդիպումը կարող է տեղի ունենալ չորս երկրներից մեկում` Չեխիայում, Իսլանդիայում, Սլովենիայում և Ադրբեջանում: Ըստ թերթի՝ սկզբում այդ հանդիպումը Պրահայում կազմակերպելու մեծ հավանականություն կար, բայց ռուս-չեխական հարաբերությունների վերջին սկանդալը Պրահայում այս հանդիպումն անցկացնելու շանսերը գործնականում զրոյացրել են:
Սլովենիայում հանդիպման հավանականությունը մեծ է այն առումով, որ 2001 թվականին Սլովենիայի մայրաքաղաք Լյուբլյանայում տեղի ունեցավ Պուտինի առաջին հանդիպումը ԱՄՆ այն ժամանակվա նախագահ Ջորջ Բուշի հետ: Մյուս կողմից, Սլովենիան ԵՄ անդամ է, իսկ Մոսկվայի և Բրյուսելի հարաբերությունները չի կարելի այսօր համերաշխ անվանել, և այս տեսակետից Սլովենիան դժվար թե համարվի «չեզոք գոտի» նման հանդիպման համար:
Մի շարք փորձագետների կարծիքով, շատ հավանական է, որ երկու առաջնորդները հանդիպեն կամ իսլանդական Ռեյկյավիկում, կամ Բաքվում: Ռեյկյավիկը այն քաղաքն է, որը 1986-ին հյուրընկալեց Գորբաչովին և Ռեյգանին, և հենց այս ժամանակներից էր, որ ռուս-ամերիկյան հարաբերություններում «սառույցը կոտրվեց», մինչ հանդիպումից առաջ Ռեյգանը ԽՍՀՄ-ին բղավում էր «Չարիքի կայսրություն»:
Իսլանդիայի շանսերը մեծ են, քանի որ նորմալ տեսանկյունից Իսլանդիան նույնիսկ ԵՄ անդամ չէ և հավատարիմ է «ակտիվ չեզոքության» քաղաքականությանը: Այնուամենայնիվ, փորձագետները չեն բացառում, որ ԱՄՆ և Ռուսաստանի ղեկավարների հանդիպումը կարող է տեղի ունենալ Բաքվում, մանավանդ որ այս քաղաքը դարձել է երկու տերությունների զինված ուժերի գլխավոր շտաբերի պետերի պարբերական հանդիպումների վայր:
Եթե այդ հանդիպումը, այնուամենայնիվ, տեղի ունենա Բաքվում, ապա մեր տարածաշրջանում Ադրբեջանի քաղաքական կշիռը զգալիորեն կաճի, մանավանդ որ Վրաստանը համարվում է ամերիկամետ երկիր, իսկ Հայաստանը, հատկապես ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, գտնվում էր Ռուսաստանի խնամակալության տակ:
Այս շարքում բարենպաստորեն տարբերվում է Ադրբեջանի դիրքորոշումը, որը վարում է հստակ հավասարակշռված և կոմպլիմենտար քաղաքականություն՝ դրանով փորձելով օգուտներ ստանալ իր համար ինչպես Արևմուտքից, այնպես էլ Ռուսաստանից: Եվ եթե այդուհանդերձ հանդիպումը տեղի ունենա Բաքվում, ապա Ադրբեջանը կարող է ընկալվել որպես մի երկիր, որի համար պետք է ակտիվորեն պայքարեն և՛ Ռուսաստանը, և՛ Արևմուտքը, ինչը էական հետք կթողնի մեր տարածաշրջանում Ադրբեջանի դերի և կարևորության վրա:
Սա՛ է իրականությունը
Արտակ Հակոբյան