Կարո՞ղ է Հայաստանը Փաշինյանի գլխավորությամբ հայտնվել Ադրբեջանի կազմում ինքնավարության կարգավիճակով
Սույն հարցադրումը պատահական բնույթ չունի, քանզի այս մասին լրջագույն քննարկումներ են ընթանում Թուրքիայում և Ադրբեջանում: Այստեղ Փաշինյանի իշխանության գալը Հայաստանում համարվում է իրենց ծրագրերից մեկը: Ըստ նրանց` Փաշինյանն պետք է ամբողջովին կազմաքանդի Հայաստանի տնտեսությունը, որպեսզի հեշտ լինի ռազմական դաշտում պարտություն մատնել Հայաստանին: Բաքվում և Անկարայում համոզված են, որ Երևանի ու Մոսկվայի հարաբերությունները փչացնելուց հետո խնդրի ռազմական լուծումը դառնում է չափազանց մոտ: Ինչպես որ գերմանացիները` 1917-ին աջակցում էին բոլշևիկներին Լենինի գլխավորությամբ, որպեսզի դրանով Ռուսաստանը պարտության մատնվի Գերմանիայի հետ պատերազմում, ինչպես որ 1920-ին թուրքական հետախուզությունն աշխատում էր Հայաստանի, ծագումով հայ «թրքաբոլշևիկների» հետ, որպեսզի հայկական բանակը պարալիզացվի և, որի արդյունքում Կարսը առանց կրակոցի հանձնվեց թուրքական բանակին այնպես էլ այսօր Բաքվում և Անկարայում մեծ հույս ունեն, որ Փաշինյանի իշխանության գալուց հետո, երբ նրա ջանքերի արդյունքում հայ հասարակությունը ամբողջովին և վերջնականորեն պառակտվի, նրանք կկարողանան լուծել ոչ միայն Ղարաբաղի, այլև Հայաստանի խնդիրը:
Ըստ նրանց` Հայաստանի պարտությունից հետո այստեղ պիտի ձևավորել «Նոր Հայաստանի կառավարություն», որը պիտի «խնդրի» Ադրբեջանին իր կազմի մեջ մտնելու համար:
Որպես առաջին քայլ` արդեն ստեղծվել է այսպես կոչված Արևմտյան Ադրբեջանի/Հայաստանի/ վտարանդի կառավարություն, Թուրքիայի Կեյսարիայի համալսարանի պրոֆեսոր, հայագետ Գաֆար Չախմաղլիի գլխավորությամբ:
Ըստ այս ծրագրի` սկզբնական փուլում նույնիսկ կարելի կլինի Փաշինյանի միջոցով կատարել առաջին քայլերը և որից հետո նրան կարելի կլինի «դուրս գրել» և Հայաստանի ղեկին նշանակել Չախմաղլիին: Նա էլ իր հերթին կհայտարարի Հայաստանում ապրող հայերի անունից, որ նրանք «երազում են միանալ Ադրբեջանին` ինքնավարության կարգավիճակով»:
Այս ամենը ֆանտազիա չէ, այլ իրականություն է:
Պարզապես ապշել կարելի է, թե ինչ աստիճանի են լկտիացել ազերիներն ու թուրքերը, որ արդեն մտածում են մեր տարածաշրջանում հետպատերազմյան բաժանումների մասին: Բայց ապշել կարելի է ոչ միայն իրենց, այլև մեր ժողովուրդի պարզունակության վրա, որ տարրական քաղաքականության պատկերացումներ չունեն` հասկանալու համար, թե ինչ աստիճանի վտանգի առաջ են կանգնած: Սակայն ի՞նչ սպասել մի ժողովուրդից, ով 1915-ին ցեղասպանվեց` կորցնելով իր հայրենիքի 90 տոկոսը:
Սա է իրականությունը:
Դավիթ Մկրտչյան