Ինչ պիտի անի ՀՀԿ-ն` կոմկուսի ու ՀՀՇ-ի ճակատգրից խուսափելու համար
Այսօր արդեն բոլորի համար ակնհայտ է, որ սկսվել է ՀՀԿ-ի փլուզման գործնթացը: Ամեն ինչ պարզ է, ընտրությունների շեմին այս կուսակցության պատեհապաշտական մասը, զգալով որ իշխանության լծակներ արդեն չեն լինելու, առնետների նման, լքում է «խորտակվող նավը»: Ընդ որում, ոչ այն պատճառով, որ նոր, ավելի հարմար հանգրվան են գտել: Պարզապես այդպիսին է քաղաքական «առնետի» գործելաոճը: Նրանք հհկ-ական չէին դարձել գաղափարական պատճառներով: Նրանց միակ մղումը եղել էր բացառապես, փողը, դիրքը, նյութական բարիքները: Նրանք տզրուկի նման իրենց կյանքում կպչում են այն կառույցներին, որտեղից «փողի» կամ նյութական այլ բարիքների հոտ է գալիս:
Այդպիսին էին նաև կոմկուսի և ՀՀՇ-ի «առնետները»: Քանզի քաղաքական «առնետը» գաղափար, կամ սկզբունք չի ճանաչում: Ավելին, պետության քանդողը, ոչնչացնողը, գաղափարական հակառակորդները չեն, ավելին, գաղափարական բազմազանությունը ուժեղացնում է պետությանը: Պետության թիվ մեկ թշնամին քաղաքական «առնետներն են», որոնք քաղաքական գույն ու սկսզբունքներ չունենալով կեղտի նման փորձում են ջրի երեսին մնալ՝ թունավորելով պետական օրգանիզմը:
Այն կուսակցությունները, որոնք կարողանում են «մաքրվել» այդ կեղտից ժամանակին, անպայման կկարողանան մնալ քաղաքական դաշտում և նույնիսկ ապագա կարող են ունենալ: Օրինակ, հետխորհրդային Արևելյան Եվրոպայի ու Բալթյան երկրների կոմկուսները կարողացան կեղտից ժամանակին մաքրվել և նույնիսկ կարճ ժամանակ անց կրկին իշխանության վերադարձան: Նույնը ձևափոխված ձևով իրականացրին Ուկրաինայի և Վրաստանի կոմկուսները՝ Կուչմայի և Շևարդնաձեի գլխավորությամբ:
Հայաստանում այդ գործընթացների օրինաչափությունը նույնպես չբացառվեց, երբ 1998-ին Կարեն Դեմիրճյանը , իսկ 2008-ին Լևոն Տեր-Պետրոսյանը կարող էին վերադառնալ իշխանության: Ու թեև Կարեն Դեմիրճյանի կուսակցությունը կոմկուս չէր կոչվում, իսկ Տեր –Պետրոսյանինն էլ ՀՀՇ-ն չէր, միևնույն է, բոլորն էլ գիտեին, որ իրենց աջակցողների «կորիզը» հենց նախկին կոմունիստներն էին ու հհշականները:
Այդպիսին է քաղաքական տրամաբանությունը ողջ աշխարհում, որտեղ Հայաստանը բացառություն չի կազմում:
1988-ին կոմունիստները «հակահեղափոխականներ էին» համարվում, և բոլորին թվում էր, թե նրանց ժամանակը անվերադարձ անցնում է: Նույն բանը ասում էին ՀՀՇ-ի մասին 1998-ին: Այդ ժամանակ էլ «մեշոկ պապիի» դերը ՀՀՇ-ն էր կատարում: Սակայն 10 տարի անց պարզվեց, որ ժողովուրդը հենց «մեշոկ պապիին է» կարոտել: Այս օրինաչափությունը քաղաքագիտության մեջ կոչվում է «ճոճանակի սկզբունք», որն առկա է բոլոր երկրներում:
Իսկ ինտերնետի դարում այդ սկզբունքը աշխատում է ոչ թե 10 տարվա կտրվածքով, այլ 2, 3 կամ 5 տարվա ժամանակահատվածում, նայած երկրի ու իրավիճակի:
Հայաստանի պարագայում դա կտևի կարճ, քանզի հեղափոխական բարձ էյֆորիայից հետո առաջանում է նույնպես կտրուկ հիասթափություն, քանզի սպասումներն են չպատճառաբանված մեծ:
Ահա թե ինչու այսօրվա «մեշոկ պապիի» համբավ ունեցողները կարող են և չունենալ կոմկուսի ու ՀՀՇ-ի ճակատագիրը, սակայն դրա համար անհրաժեշտ է, որ նրանք ճիշտ և արագ ըմբռնեն, թե ինչ քայլեր պիտի անեն, «բոբոի» կարգավիճակից դուրս գալու համար:
Արտակ Հակոբյան