Ինչո՞ւ է առաջինը քրիստոնեությունը ընդունած Հայաստանում այսքան շատ տարածված կռապաշտությունը
Մենք բոլորս հպարտանում ենք, որ առաջինն ենք ընդունել քրիստոնեությունը: Սակայն այսօր ամենաանհավատ ժողովուրդներից ենք դարձել: Դրա վկան այն կռապաշտությունն է, որ գերակայում է մեր ժողովրդի մոտ արդեն 30 տարի: Սկզբից կուռք էինք սարքել » Ղարաբաղ» կոմիտեին, հետո՝ Լևոն Տեր-Պետրոսյանին, հետո այդ կուռքը ատելության օբյեկտ դարձավ և գտանք նոր կուռք՝ ի դեմս Կարեն Դեմիրճյանի: 2003-ին կուռք էինք դարձրել Արտաշես Գեղամյանին, հետո նրանից էլ հիասթափվեցինք և կրկին «վերադարձրինք» մեր հին կուռքին: Հետո նրանից էլ հիասթափվեցինք և 2013-ին գտանք նոր կուռք՝ ի դեմս Րաֆֆիի: Դրանից էլ հիսթափվեցինք, և 2016-ին, ապրիլյան պատերազմից հետո, մեր կուռքը դարձան «Սասնա ծռերը»՝ Ժիրայր Սեֆիլյանի գլխավորությամբ: Սակայն նրանցից էլ հիասթափվեցինք, քանզի «ճիշտ» օբյեկտ չեին գրավել և պարտվել էին: Իսկ մենք, պարզվում «պարտված» կուռքեր չենք սիրում:
Եվ ահա եկել է նոր «կուռքի» ժամանակը, և մենք հույս ունենք, որ նա մեր հիմնական խնդիրները կլուծի:
Եվ այստեղ է որ պիտի հռետորական հարցադրում անել: Մենք իսկապե՞ս քրիստոնյա ազգ ենք, թե մի անհայտ կրոնի կողմնակիցներ ենք, որը ոչ քրիստոնեություն է կոչվում, ոչ մահմեդականություն, ոչ հյուդայականություն, ոչ էլ այլ մոնոթեիստական կրոն:
Ինչպես նշում էր հայտնի ռուս փիլիսոփա Գրիրորի Պոմերանցը, կռապաշտությունը զարգացած է լինում մտավոր հաշմանդամ հանրությունում, քանի որ այդ հանրության անհատը ինքնուրույն մտածել չի կարող, նա մտավոր հաշմանդամ է: Ինչպես որ հաշմանդամն առանց փայտիկի չի կարող քայլել, այնպես էլ, մտավոր հաշմանդամը առանց կուռքի չի կարող կողմնորոշվել: Նա ինքնուրույն մտածողություն չունի, քաղաքացի չէ, նշում էր Պոմերանցը: Դրա համար էլ, առանց «հովիվի» քայլել չի կարող, ինչպես, օրինակ, ոչխարները. այս խոսքերը պատկանում են այս ռուս փիլիսոփաին: Հենց դրանով էր բացատրում Պոմերանցը բոլշևիկյան հեղափոխությունը Ռուսաստանում: Ըստ նրա հավատացյալ ժողովուրդը չէր հանդուրժի անհավատ և կռապաշտ բոլշևիկներին, բայց հանդուրժեց և պատժվեց դրա համար, նշում էր Պոմերանցը, և այդ պատիժը արդարացված էր, քանզի կռապաշտական ազգերը իրավունք չունեն լավ և բարեկեցիկ ապրելու: Նրանք միշտ պետք է ենթարկվեն հալածանքների՝ դրսի կամ ներսի ուժերի կողմից:
Եվ դա պիտի օրինակ ծառայի մյուս ժողովուրդների համար՝ նման «արժեքներից» խուսափելու համար:
Ըստ Պոմերանցի, 1917-ի բոլշևիկյան և 1933-ի նացիստական հեղափոխությունները օրինակներ դարձան բոլոր քրիստոնյա ժողովուրդների համար՝ կուռքեր չսարքել և հետո այդ կուռքերի դեմ չպայքարելու համար: 1990-ին ԽՍՀՄ-ի փլուզումը և կոմունիզմի վերացումը գլոբալ կռապաշտական գաղափարախոսությանը վերջ դրեց: Եվ այսօրվա քաղաքակիրթ աշխարհում կռապաշտությունը միարժեքորեն մերժված գաղափար է: Այն դեռ տարածում ունի մահմեդական ժողովուրդների մոտ, սակայն դա վերլուծության այլ թեմա է:
Իսկ թե ինչու՞ է կռապաշտությունը մնացել մեզ մոտ, որ առաջինը քրիստոնեությունը ընդհունած ժողովուրդն ենք համարվում, դժվար է ասել:
Սա իրոք համազգային ողբերգություն է, որը ոչ մի լավ բան չի խոստանալու մեր ժողովրդին, քանզի դեռ ոչ մի «փրկիչ» իր հոտին չի երջանկացրել, այդպիսի փաստ պատմության մեջ չի արձանագրված:
Դավիթ Մկրտչյան