Մոսկվան սպասում է պաշտոնական Երեւանի որոշմանը՝ ԵԱՏՄ-ին Ադրբեջանի անդամակցության վերաբերյալ. Լուսանկար
Պատահական չէր վերջերս Ղազախստանի նախկին նախագահ Նուրսուլթան Նազարբաևի հայտարարությունը, թե «Ադրբեջանը կարող է դիտորդ դառնալ ԵԱՏՄ-ում»։ Ըստ ռուս դիտորդների՝ սա ոչ թե Նազարբաեւի առաջարկն էր, այլ «քողարկված առաջարկ էր Մոսկվայից», որին նախորդել էին Ռուսաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ կուլիսային ինտենսիվ բանակցությունները։
Միաժամանակ դիտորդները նշում են, որ Ադրբեջանը «ԵԱՏՄ-ին անդամակցությունը կապել է «Զանգեզուրի միջանցքի» խնդրի հետ»։ Օբյեկտիվ պատճառներով Մոսկվան չի կարող այս հարցում դեմ լինել, քանի որ, «ԵԱՏՄ չորս ազատությունների սկզբունքի» համաձայն, միության անդամ երկրների միջև մաքսային խոչընդոտներ ի վերջո ընդհանրապես չպետք է լինեն։
Եթե հաշվի առնենք այն հանգամանքը, որ Իլհամ Ալիևը հրապարակայնորեն հայտարարում է, որ ինքը «համաձայնեցրել է Զանգեզուրի միջանցքի հարցը Մոսկվայի հետ», ապա դա նշանակում է, որ ԵԱՏՄ-ում Ադրբեջանի դիտորդի կարգավիճակ ստանալու հարցը փաստացի լուծված է։ Սակայն այստեղ գալիս է Նիկոլ Փաշինյանի համար բարդ որոշում կայացնելու պահը։
Փաստն այն է, որ Ադրբեջանի կողմից ԵԱՏՄ-ում դիտորդի կարգավիճակ ստանալու հարցը կախված է Միության անդամ բոլոր երկրների որոշումից։ Եթե ԵԱՏՄ անդամ երկրներից գոնե մեկը դեմ է Ադրբեջանի դիտորդի կարգավիճակ ստանալուն, ապա Բաքուն չի կարող դառնալ այդպիսին։ Հասկանալի է նաեւ, որ այսօր ԵԱՏՄ անդամ միակ երկիրը կարող է դեմ լինել Բաքվի մուտքին ԵԱՏՄ՝ սա Հայաստանն է։
Մյուս կողմից, եթե Հայաստանը դեմ է, որ Բաքուն ԵԱՏՄ-ում դիտորդի կարգավիճակ ստանա, դա նշանակում է, որ Փաշինյանը խափանում է Ռուսաստանի բոլոր ծրագրերը՝ Ադրբեջանին ապագայում որպես ԵԱՏՄ լիիրավ անդամ դարձնելու վերաբերյալ, ինչը իր հերթին Ադրբեջանին կտա լեգիտիմ իրավունք «Զանգեզուրի միջանցքի հարցը բռնի ուժով լուծելու» համար:
Եթե Փաշինյանը համաձայնի Բաքվին ԵԱՏՄ-ում դիտորդի կարգավիճակ տրամադրելու Մոսկվայի պահանջին, ապա փաստացի «կանաչ լույս կվառի» «Զանգեզուրի միջանցքի» բացման համար։
Թե ինչ որոշում կկայացնի Նիկոլ Փաշինյանը, կիմանանք առաջիկայում։
Սա՛ է իրականությունը:
Արտակ Հակոբյան