Լուսանցքային ողորմելի է Ժիրայր Լիպարիտյանը, դավաճան, թուրքական գործակալ․ Ալվարդ Պետրոսյան
Ժիրայր Լիպարիտյանը թուրքի հաց է կերել եւ մոռացել է, թե որտեղից է սերվել, ինչ սերունդից է: Զարմանալի բան է, բայց չարագուշակ է իր ներկայությունը․ ամեն անգամ երբ այդ արարածը հայտնվում է, Հայաստանին կամ Արցախին վտանգ է սպառնում․ Yerkir.am-ի հետ զրույցում ասում է գրող, հրապարակախոս Ալվարդ Պետրոսյանը՝ խոսելով Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի խորհրդական Ժիրայր Լիպարիտյանի ծագման, ազգային պատկանելության, թուրքական գործակալ լինելու, Հայաստանի մասին ունեցած գաղափարական մոտեցումների եւ աղմկահարույց հայտարարություններ մասին։
Ժիրայր Լիպարիտյանը, որը ոչ միայն Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի արտաքին քաղաքականության եւ անվտանգության քաղաքականության հարցերով նախկին խորհրդականն էր, այլ նաեւ նրա հատուկ բանագնացը արցախյան կարգավորման բանակցություններում, երեկ հայտարարել է, թե Թուրքիայից եւ Ադրբեջանից վտանգներ չի տեսնում։ Անդրադառնալով «Հայաստան» դաշինքի անդամ Արծվիկ Մինասյանի այն մտքին, թե՝ ի՞նչ հարաբերություններ հաստատես մի հարեւանի հետ, որն ուզում է քեզ ոչնչացնել, Ժիրայր Լիպարիտյանը պատասխանել է. «Արծվիկ Մինասյանն ապրել է Հայաստանում, մորթվե՞լ է: 30 տարի ասում է, որ՝ մորթվելու ենք, մորթվե՞լ ենք»:
Ալվարդ Պետրոսյանի խոսքով՝ Լիպարիտյանի այդպիսի նվիրվածությունը թուրքերին փաստում է, որ նա թուրքական գործակալ է եւ սնվում է թուրքական լիրայով։
«Վստահ եմ, որովհետեւ չի կարող պատահել այդպիսի ուրացում, այդպիսի նվիրվածություն թուրքերին։ Լիպարիտյանն ուրանում է սեփական արյունը, սեփական տոհմի պատմությունը, իբրեւ ինքը չգիտի՝ ինչո՞ւ հայտնվեց Ամերիկայում, ինչպես եղավ, որ ինքը եւ իր ծնողները այնտեղ հայտնվեցին: Նա մանկուրտ է՝ հիշողությունը կորցրած, հիշողություն չունեցող մարդ, ազգային որեւէ պատկանելություն չունի այլեւս: Լիպարիտյանն այն սերունդ է, որի ծնողները Եղեռնից հետո հայտնվել են Ամերիկայում»,- ասում է նա:
Հարցին՝ ինչո՞ւ Լիպարիտյանը հայտնվեց հիմա, երբ Հայաստանի իշխանությունները «սիրախաղ» են սկսել Թուրքիայի հետ, Ալիեւն էլ «Զանգեզուրի միջանցքի» պահանջ է ներկայացնում, Ալվարդ Պետրոսյանն արձագանքում է, որ իշխանությունն է նրան հրավիրել՝ գիտակցելով, որ այլեւս «վերջացել» են, դիվանագիտական թեւն այլեւս չկա, թույլ են։
«Դրսից օգնություն են կանչել, եւ որեւէ պարկեշտ մարդ չէր գա օգնելու, շատ նորմալ է, որ Լիպարիտյանը պիտի գար: Վստահեմ եմ՝ ՔՊ-ականները հենց նրա նման զորավոր թուրքամետի օգնության կարիքն ունեին։ Բայց այդ ինքն է մանկուրտ, մենք մանկուրտ չենք: Գուցե երիտասարդ սերունդը լավ չգիտի, թե ով է Ժիրայր Լիպարիտյանը, բայց իմ սերունդը, որը տեսել եւ մասնակցել է Արցախյան առաջին պատերազմին, շատ լավ գիտի նրա՝ ով լինելը»,- նշում է նա:
Պետրոսյանը շեշտում է՝ Լիպարիտյանը եղել է Հայոց ցեղասպանության հարցերով զբաղվող հաստատության տնօրեն եւ շատ լավ գիտի, թե թուրքերն ինչ են արել հայ ժողովրդի հետ։ Նշենք, որ 1982-1990թթ․ Լիպարիտյանը եղել է Մասաչուսեթսում Արդի հայկական հետազոտությունների եւ փաստագրման «Զորյան» ինստիտուտի համահիմնադիրն ու տնօրենը, իսկ 1982-1988թթ․՝ ՀՅԴ արխիվի տնօրենը։
«Սարսափելին այն է, որ մինչեւ դավաճանի թիկնոցը ուսերին գցելն այդ մարդը «Զորյան» հիմնարկության պատասխանատուն էր, ՀՅԴ արխիվի տնօրենն էր: Մի հաստատություն, որն ուղղակիորեն Ցեղասպանության հետ էր կապված, նա մանրամասնորեն տեղյակ է, թե թուրքերը ինչ են արել մեր ազգի գլխին, եւ դավաճան է նա, որ ուրանում է: Ամենաարագընթաց էվոլյուցիաների ժամանակ գազանը մարդ է դառնում: Թումանյանը հանճարեղ ձեւակերպում ունի, ասում է՝ հազար տարի պիտի անցնի, որ մարդակերից մարդասպան դառնա: Ես չեմ կարծում, որ այդ փուլը հաղթահարել են թուրքերը: Նրանք մի ամբողջ սերունդ ոչնչացրեցին»,- ասում է Ալվարդ Պետրոսյանը:
Լրատվամիջոցներից մեկին տված հարցազրույցում Լիպարիտյանը հիմա անհնար է համարում Արցախի անկախությունը, դրան ուղղված գործընթացները՝ վտանգավոր։ Ավելին՝ բառացի ասում է․ «Մենք ինչպե՞ս կարող էինք այն ժամանակ Արցախի անկախության հարցը լուծել, երբ ամբողջ երկիրը գրավել էինք եւ միջազգային հանրությունը պաշտպանում էր Ադրբեջանին»։ Հարցազրույցի ողջ ընթացքում Լիպարիտյանը տանում է այն թեզը, որ պատերազմով եւ արյան գնով վերադարձված հողերը պիտի տրվեին Ադրբեջանին, եւ դա էր ճիշտը։
Պետրոսյանը համարում է, որ Լիպարիտյանը ոչինչ է, որ Արցախի հարցով պիտի որոշոմներ կայացնի կամ ստեղծի պատրանք, թե թուրքը անհաղթահարելի է։
«Ինքը ոչինչ է, լուսանցքային ողորմելի է Լիպարիտյանը։ Փառք, որ ձեր սերունդը նրան արդեն չի էլ հիշում: Մեր սերունդը կգնա, եւ Լիպարիտյանը կվերջանա: Նա ո՞վ է, որ որոշումներ կայացնի, թե Արցախը չի ստանա անկախություն, կամ թուրքն անհաղթահարելի երեւույթ է: Հայ ժողովուրդն իր հարցերն ինքն է լուծելու: Երբ Արցախը անկախացավ, ամբողջ սովետական կայսրության առաջ էր կանգնել մեր ժողովուրդը, հասկանո՞ւմ եք, ընդ որում՝ ոչինչ չունեինք, ո՛չ տանկ, ո՛չ հրացան: Հրացան հավաքողներից մեկն էլ ես էի, բայց կարողացանք հաղթել, որովհետեւ ժողովրդի կամքն էր որոշում: Լիպարիտյանի նման թափթփուկները կգան-կգնան»,- նշում է հրապարակախոսը։
Լիանա Սարգսյան
Yerkir.am