Հայերը բարբարոս են և անմեղսունակ, իսկ ադրբեջանցիները հումանի՞ստ (տեսանյութ)
Վերջերս Հայաստանում և Ադրբեջանում անցկացվեց սոցիալական էքսպերիմենտ, որտեղ փորձ էր արվում պարզել հասարակությունների տրամադրվածությունը և թշնամության աստիճանը միմյանց դեմ: Նման սոցիալական էքսպերիմենտները շատ են լինում և հիմնականում պատվիրատուն միջազգային կառույցներն են, որոնք փորձում են օբյեկտիվ պատկերացում կազմել, թե ինչ աստիճանի է թշնամանքը երկու երկրներում: Այդ էքսպերիմենտը կատարողները հայեր են և ադրբեջանցիներ: Հայաստանում, բնականաբար, հարցումներն անցկացնում են հայերը, Ադրբեջանում՝ ադրբեջանցիները: Ինչը՝ հասկանալի է:
Սակայն այստեղ մեզ մեկ այլ հարց է մտահոգում: Հայ լրագրողը, ով անցկացրել էր այդ հարցումը, իր գլխավոր նպատակն էպատաժային հարցում անցկացնելն էր, այլ ոչ թե օբյեկտիվ պատկերացում ստանալը: Մինչդեռ ադրբեջանցի հեռուստալրագրողը փորձել էր ոչ միայն օբյեկտիվ պատկերացում կազմել, այլև միաժամանակ փորձում էր ցույց տալ ադրբեջանական հասարակության առավելությունը հայ հասարակության նկատմամբ և դա նրան լիովին հաջողվեց:
Մենք կներկայացնենք այս երկու հարցումները, իսկ հետևությունը կանեք դուք:
Հայ հեռուստալրագրողն ինքն իրեն գովազդելու համար, և էպատաժային արդյունք ստանալու համար թքած ուներ հայ հասարակության, Հայաստանի պետական շահերի վրա: Դատեք ինքներդ: Նա հետևյալ հարցադրումն է անում՝ պատրաստ է արդյոք շարքային ՀՀ քաղաքացին ստորագրել մի փաստաթղթի տակ, որը վիրտուալ հնարավորություն կտա Հայաստանի նախագահին որոշում կայացնել հրթիռային հարված հասցնել Ադրբեջանին: Եւ, այսպես կոչված, հայ լրագրողն այնպիսի հարցադրմամբ է հանդես գալիս, որ հարցվողների 99 տոկոսը կողմ են այդպիսի հարձակմանը: Մինչդեռ Ադրբեջանցի հեռուստալրագրողը ոչ թե անմեղսունակ հարցադրումով է հանդես գալիս, այլ չափազանց ռացիոնալ հարցադրում է անում՝ որ տարբերակին է պատրաստ ադրբեջանցի քաղաքացին՝ ազատագրել «իրենց տարածքները», հրթիռային հարված հասցնել Հայաստանին, թե բուն ռազմաճակատում հաղթանակ տանել:
Բնականաբար, ադրբեջանցիների մեծ մասը երկրորդ տարբերակն է նախընտրում, նշելով, որ հրթիռային հարվածները հումանիստական բնույթ չունեն: Այս հարցումների արդյունքում հայերը նմանվում են անմեղսունակ և բարբարոսական հակումներ ունեցող ժողովրդի: Մինչդեռ ադրբեջանցիները հասուն, հումանիստական նկրտումներով և միաժամանակ իրենց պետությունը սիրող ժողովրդի: Անշուշտ այս պատկերը հեռու է իրականությունից, սակայն այսպիսի պատկեր կարող է ստանալ չեզոք ընթերցողը՝ ամերիկացին, եվրոպացին, ռուսը և այլն, որովհետ ադրբեջանցի լրագրողն իր երկրի իսկական քաղաքացին է, ով փորձում է դրական իմիջով ներկայացնել սեփական ժողովրդին, իսկ հայ լրագրողն իրեն պահում է սովորական լակոտի պես, որը թքած ունի սեփական ժողովրդի և պետության իմիջի վրա: Այդ լրագրողին հետաքրքիր է միմիայն իր անձնական իմիջը և իր անմեղսունակ ռեպորտաժի հնարավորինս լայն արձագանքը:
Այս երևույթը ցույց է տալիս, թե ինչ ցածր աստիճանի է պետական գիտակցությունը հայ հասարակության մեջ ի համեմատ հարևան երկրի: Շատերը կասեն, որ սրանք մանր հարցեր են և, մեծ հաշվով, չեն ազդում երկրի իմիջի վրա, բայց այդ շատերը չարաչար սխալվում են, քանզի երկրի իմիջը ձևավորվում է այսպիսի մանր խնդիրներից, երբ այդ մանր խնդիրների քանակը մեծանում է այն ստանում է որակ: Բայց այստեղ մեղավոր է ոչ միայն հայկական ծագում ունեցող այդ հեռուստալակոտը, այլև այսօրվա պետական վերնախավը, որոնց բացի սեփական փողերից և ներիշխանական ինտրիգներից, այլևս ոչինչ չի հետաքրքրում:
Այնպես չէ, որ Ադրբեջանը կոռումպացված երկիր չէ, դեռ ավելին այդ երկրում կոռուպցիայի աստիճանը հասնում է աստղաբաշխական թվերի ու մասշտաբների, որի համեմատ Հայաստանը կարող է եվրոպական երկրի համբավ ունենալ: Խնդիրը նրանում է, որ ադրբեջանական պետական քաղաքական վերնախավը, լինելով կոռումպացված, այնուամենայնիվ կրում է պետականության գաղափարը: Ճիշտ է, այդ պետականությունը պրիմիտիվ, արևելյան, խանական տիպի է, բայց կա: Հայաստանում պետականության գաղափարը բացակայում է հասարակության գրեթե բոլոր շերտերում: Այն պարզապես գոյություն չունի: Եւ հենց դրա պատճառով էլ նմանատիպ հայ լրագրողները դառնում են «քաղաքական ապուշի» դեր են կատարում և իրենց ռեպորտաժներով պարզապես վիրավորում ու նսեմացնում են սեփական ժողովրդին: Ներկայացնելով հայ ժողովրդին որպես բարբարոս, անմեղսունակ և ֆաշիստական հակումներ ունեցող, որովհետև այդ լակոտները ոչ մի պետական գիտակցության դաստիարակություն չեն ստացել ոչ իրենց ընտանիքում, ոչ հասարակության, ոչ էլ պետության կողմից, սա է իրականությունը:
Դավիթ Մկրտչյան