Փաշինյանն իր անտաղանդ կառավարման մեջ հասել է կատարելության
Արտակարգ դրությունը երկարացվեց մեկ ամսով, զուգահեռաբար սահմանափակումները հասցվեցին նվազագույնի։ Այս ամենը Նիկոլ Փաշինյանի երկնընտրանքի ֆոնին՝ խստացումը կարող է փլուզել երկրի տնտեսությունը, մեղմացումը՝ հանգեցնել համավարակի անկառավարելի իրավիճակի։
Արդյոք սա Փաշինյանի միակ երկընտրանքն է, որից նա գլուխ չի հանում։ Իսկ Ամուլսարի երկընտրանքը․ բնապահպանական խնդիրները կարևո՞ր են, թե՝ դրա հետևանքով օտարերկրյա ներդրումների կտրուկ անկումը կանխեն։ Ավելի գլոբալ երկընտրանք է Ղարաբաղյան հարցի կարգավորումը՝ Փաշինյանը մեղմացնում է դիրքորոշումը, դա կարող է հանգեցնել աշխարհի ուժի կենտրոնների կողմից զիջման գնալու պարտադրանքի, կոշտացնում է դիրքորոշումը, դա կարող է հանգեցնել բանակցությունների ձախողման, արդյունքում՝ պատերազմի։
Ինչպես տեսնում ենք, հարցը լինի լոկալ՝ ինչպես Ամուլսարը, համաշխարհային՝ ինչպես կորոնավիրուսի հետևանքների հաղթահարումը, թե տարածաշրջանային կոնֆլիկտ՝ ինչպես Արցախի հարցը, Փաշինյանը երկար-բարակ խոսում է, իրարամերժ հայտարարություններ անում, վերջում մեղադրում ժողովրդին, որ նրանք մի դեպքում չեն հասկանում, որ պետք է բացեն Ամուլսարի հանք տանող ճանապարհը, մյուս դեպքում պետք է իրենք պահպանեն անվտանգության կանոնները, հակառակ դեպքում համավարակի տարածման պատասխանատվությունն իրենց վրա կլինի, մեկ այլ դեպքում իրենք պետք է հանրաքվեի միջոցով որոշեն՝ Արցախի հարցում իշխանությունները գնա՞ն զիջումների, թե՞ չէ։
Փաշինյանի վարքագիծն ուսումնասիրելիս պարզ է դառնում, որ նա իր անտաղանդ կառավարման մեջ հասել է կատարելության, այսինքն՝ տաղանդավոր անտաղանդ։ Առավոտից երեկո խոսել-խոսել ու ոչինչ չասել, դրա համար իսկապես տաղանդ է պետք։ Առավոտից երեկո շփվել ժողովրդի հետ ու այդչափ մեկուսանալ նույն ժողովրդից, անհաղորդ մնալ նրա ցավուդարդին, սրա համար տաղանդ պետք չէ՞։ Ամբողջ իշխանությունը կենտրոնացնել մի ձեռքում, պատասխանատու ամենաբարձր պաշտոնը զբաղեցնել ու որևէ բեռ իր ուսերին չվերցնել, որևէ ձախողման համար պատասխան չտալ, սա առանց տաղանդ հնարավո՞ր է՝ լինել երկրի ամենաանպատասխանատու պատասխանատուն։ Այսքան շտապել՝ օր առաջ ամեն ինչ փոխել ու երկու տարվա ընթացքում ոչինչ չփոխել՝ առանց տաղանդի, իրո՜ք, անհնարին է։
Իշխանությունները սահմանափակումները նվազեցնում են՝ պատճառաբանելով տնտեսության վիճակի վատթարացումը, բայց չունեն որևէ պրոգնոզ, թե այս պարագայում ինչ կարող է տեղի ունենալ, միաժամանակ հայտարարում, որ եթե վիճակը վատանա, ապա անմիջապես կանցնեն ավելի խիստ սահմանափակումների։ Հիմա տնտեսությունն ինչպե՞ս զարգանա, տնտեսվարողն ինչպե՞ս տան վերջին լուման դնի գործի մեջ, կամ վարկ վերցնի, երբ չգիտի՝ կաշխատի՞, թե՝ ոչ։ Սա տնտեսության համար ավելի վատ է, քանի որ, եթե տնտեսվարողը հասկանա, որ իր բիզնեսն այլևս անհեռանկար է, կարող է փակել ու կապիտալն այլ ճյուղ տեղափոխել, բայց հիմա ներդրում կանի, աշխատողների աշխատավարձը կվճարի, հարկերն ու կոմունալները կվճարի ու չի իմանա, թե այդ ծախսերն անելուց հետո ի՞նչ կլինի իր ճակատագիրը, երբ աշխատել-չաշխատելն իր գործարար ճկունությունից չի կախված, այլ իշխանության իրավիճակային լուծումից։ Սա տնտեսությանն աջակցել չէ, սա տնտեսությունը կործանել է։
Փաշինյանն այնպես ոգևորված է ասում, որ կորոնավիրուսը մեզ համար հաջողության դուռ է բացել, որ քիչ է մնում բացականչել՝ այս ի՜նչ լավ է, որ համավարակ է բռնկվել ու մեզ նոր հնարավորություն տվել։ Կորոնավիրուսը դագաղագործի գործն էլ է լավացրել, բայց դա մենք ընդունում ենք որպես հետևանք ու չենք էլ խոսում այդ մասին, այլ ոչ թե հպարտությամբ ազդարարում, թե մարդկանց մահվան արդյունքում էլ որ բիզնեսն է աշխուժացել։
Իսկ այս ամենի ֆոնին Արսեն Թորոսյանի հայտարարությունը, որ՝ եթե անգամ կորոնավիրուսի դեմ պատվաստանյութ հայտնաբերվի, համավարակի վերջը կլինի ոչ շուտ, քան 5 տարի հետո, կարծես ամեն ինչ իր տեղը գցեց։ Հերիք չի սոցիալ-տնտեսական այս բարդ վիճակի պատճառով մարդիկ վաղվա օրվա հանդեպ տագնապ ունեին, հիմա պարզվում է, որ տագնապ են ունենալու առաջիկա առնվազն հինգ տարվա համար։ Սա շատ վտանգավոր է, սա կարող է հանգեցնել լուրջ հանրային ցնցումների, եթե իշխանությունները չսթափվեն ու գտնեն հանրությանն այս վիճակից դուրս բերելու արդյունավետ ճանապարհը։ Ժամանակին վատ էր, կայուն վատ, որին շատ-շատերը հարմարվել էին, ընդունել «խաղի կանոնները», Փաշինյանն ասաց, որ դա այնքան վատ է, որ պետք է մերժել այն, արդյունքում պարզվեց, որ այսօր ավելի վատ է, քանի որ վատն անկայուն է ու բացարձակ չկա «խաղի կանոն», որ անգամ մտածես՝ հարմարվե՞ս դրան, թե՝ պայքարես դրա դեմ։
Սմբատ Մանուկյան