Հայաստանի գլխավոր դատախազին մինչեւ դեկտեմբերի 22-ի կեսօր ժամանակ է տրվել Նիկոլ Փաշինյանին ձերբակալելու համար
Երեւանում դեկտեմբերի 21-ին կայացավ «Հայրենիքի փրկության շարժման» իրավական հանձնախմբի ընդլայնված արտակարգ նիստը: Նիստի սկզբում «Մեկ Հայաստան» կուսակցության ղեկավար Արթուր Ղազինյանը զեկույց ներկայացրեց Հայաստանի գործող իշխանության իրագործած հանցանքի մասին:
Ղազինյանը հիշեցրեց, որ իր ղեկավարած կուսակցությունը նոյեմբերի 26-ին պետական դավաճանության մասին հաղորդում է ներկայացրել: Նոյեմբերի 27-ին պատասխան է ստացվել այն մասին, որ քրեական գործ է հարուցվել սեպտեմբերի 27-ից նոյեմբերի 9-ը մի շարք պաշտոնյաների կողմից պաշտոնեական լիազորությունների չարաշահման մասին հոդվածով:
Արթուր Ղազինյանը հայտնեց, որ շաբաթ կանչվել է ՀՔԾ որպես գործով վկա: Նա ցուցմունք է ներկայացրել եւ պահանջել, որպեսզի հաղորդումը հիմք հանդիսանա պետական դավաճանության մասին քրեական գործ հարուցելու համար, եւ որպեսզի այդ երկու գործերը միացվեն: Ղազինյանն ընդգծեց, որ ներկայացված փաստերը թույլ են տալիս պնդել, որ պատմական մասշտաբի պետական դավաճանություն է տեղի ունեցել եւ նշեց Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ մի շարք անձանց, ովքեր պետք է անհապաղ հարցաքննվեն եւ մեկուսացվեն՝ հետագա հանցանքը կանխելու համար:
Ղազինյանը ներկայացրեց հիմնական փաստերը: Մասնավորապես, դա ԶՈւ ԳՇ պետ Օնիկ Գասպարյանի հայտարարությունն է այն մասին, որ նա Փաշինյանին ներկայացրել է հակառակորդի կողմից հնարավոր սադրանքների մասին մինչ պատերազմի սկսվելը: Ի՞նչ միջոցներ են ընդունվել սպառնալիքները չեզոքացնելու համար, արդյո՞ք դրանք ադեկվատ են եղել՝ հետաքրքրվեց Ղազինյանը: Պատերազմի 3-րդ օրը Գասպարյանը զեկուցել է, որ ռեսուրսները սահմանափակ են, եւ պետք է անհապաղ միջոցներ ձեռնարկել՝ պատերազմը կանգնեցնելու համար: Քննչական մարմինը պետք է պարզաբանի, թե արդյոք այդ նպատակով միջոցներ են ձեռնարկվել, եւ արդյոք դրանք ադեկվատ են եղել: Ղազինյանը հիշեցրեց, որ ՌԴ նախագահն իր առաջարկի մասին Փաշինյանին հայտնել է հոկտեմբերի 19-20-ին: Ընդ որում, այդ դեպքում հայկական կողմը քիչ բան կկորցներ: Ի զարմանս Պուտինի՝ Փաշինյանը մերժել է առաջարկը, չնայած դրանից 2,5 շաբաթ առաջ Գասպարյանն այդ մասին զեկուցել է նրան: Պետք է պարզել, թե ինչ լիազորված մարմինների հետ է խորհրդակցել Նիկոլ Փաշինյանը, թե արդյոք Օնիկ Գասպարյանն իմացել է Պուտինի առաջարկի մասին, թե ինչու եւ ինչպես է այն մերժվել, թե ինչ տարածքային եւ մարդկային կորուստներ են գրանցվել հոկտեմբերի 20-ից նոյեմբերի 9-ը:
Կա նաեւ այլ տեղեկություն: Հոկտեմբերի առաջին շաբաթը Ռուսաստանը փորձել է գործի դնել «Լավրովի պլանը»: Քննչական մարմինը պետք է պարզի, թե ինչպես եւ ինչու է Փաշինյանը հրաժարվել այդ առաջարկից, եւ արդյոք այն ընդհանրապես եղել է:
Ղազինյանը հիշեցրեց նաեւ նախկին գլխավոր ռազմական տեսուչ Մովսես Հակոբյանի այն հայտարարությունը, որ 2018 թվականի հեղաշրջումից հետո փոխվել է պաշտպանական գնումների ծրագիրը, եւ անհրաժեշտ ՀՕՊ համակարգերի փոխարեն գնվել են անօգուտ «ՍՈւ 30 ՍՄ», ժամկետանց համակարգեր, եւ սպառնազինություն, որը չի օգտագործվել ագրեսիա ցուցաբերելու համար: Այսինքն, տեղի է ունեցել գնումների համակարգային եւ կոորդիանացված ձախողում: 00038 հրամանով փոխվել է ստորաբաժանումների կառուցվածքն ու քանակությունը, դրա փոխարեն համալրվել է շտաբի անձնակազմը:
Սակայն Ղազինյանի կարծիքով ամենակարեւորն այն է, որ պատերազմի երրորդ օրը Նիկոլ Փաշինյանի հրամանով դադարեցվել է մոբիլիզացիան: Դա մշտական բանակը վերածել է կամավորականի: Առաջնագիծ են ուղարկել կամավորականների, որոնք երբեմն չեն կատարել հրամանները: Դա քաոս է ստեղծել: Մոբիլիզացիայի դադարեցումն այդպես էլ չի հերքվել, եւ այդ պատճառով դա կարելի է փաստ համարել: Այսինքն, սպաները, որոնց տրվել է այդ անօրինական հրամանը, հասկանալով, ինչի մասին է խոսքը, ձայնագրել են: Անհրաժեշտ է միջոցներ ձեռնարկել այդ ձայնագրությունը ստանալու եւ գործին կցելու համար՝ նշեց Ղազինյանը:
Նրա խոսքով ՝ Ադրբեջանի դրոշի օրը հանդիսավոր պայմաններում Շուշին հանձնելու հանգամանքները պետք է հետաքննվեն: Ձեռնարկվե՞լ են արդյոք բոլոր միջոցառումները Շուշին պաշտպանելու համար: Կարելի՞ էր արդյոք խուսափել նման խայտառակությունից: Կայի՞ն արդյոք հնարավորություններ մեր մարտիկների անվտանգ դուրսբերման համար: Որքա՞ն կորուստ է եղել նոյեմբերի 2-ից 9-ը Շուշիի համար տեղի ունեցած մարտերում: Զոհերը հարյուրավոր են, հավաստիացնում եմ ձեզ, սա ողբերգական էջերից մեկն է: Տեղյակ չլինելով Շուշին հանձնելու քաղաքական որոշման մասին` մեր կամավորները կռվում էին: Ինչու՞ կանոնավոր զորքերը օգնության չուղարկվեցին: Իսկ ինչպե՞ս է ադրբեջանական ջոկատն ընդհանրապես հասել Շուշի: Այստեղ չափազանց կարեւոր հանգամանքն այն է, որ, առկա տեղեկատվության համաձայն, թշնամու ջոկատը Շուշի է հասել Գադրութից ձգվող ճանապարհով, որը կառուցվել է ղարաբաղցի պաշտոնյայի կողմից դեռ պատերազմից առաջ:
Դիվանագիտական դաշտում դիվանագիտությունը եւս ձախողվեց: Արտաքին գործերի նախարարությունը եւ Հայաստանի ղեկավարությունն արեցին հնարավորն ու անհնարինը, որպեսզի հնարավոր չլինի խուսափել պատերազմից: Ադրբեջանն առավելագույնս օգտագործեց իրարամերժ եւ քաոտիկ հայտարարությունները Ղարաբաղի վերաբերյալ:
«Մենք հայտարարություն ներկայացրեցինք որպես կատարված հանցագործության մասին: Սակայն այժմ նույնիսկ ավելի հեռու գնացող հանցագործություններ են ակնհայտ դարձել: Խոսքն այն գործընթացների մասին է, որոնք դուրս են գալիս նոյեմբերի 9-ին ստորագրված հայտարարության շրջանակներից եւ խախտում են Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունն ու սահմանները: Սյունիքում կոնկրետ ենթակառուցվածքներ եւ դիրքեր են հանձնվում: Հետո Գեղարքունիքն է, Տավուշը, Նախիջեւանի հատվածը: Ադրբեջանին են փոխանցվում Երեւանը Սյունիքին կապող ճանապարհի հատվածները: Ցանկության դեպքում կապը կարող է ընդհատվել: Նոյեմբերի 9-ի հայտարարության համաձայն` կողմերը պետք է կանգ առնեին այնտեղ, ուր հասել էին, հստակ ժամանակացույց կար: Սյունիքի մասին ոչ մի խոսք չկար»,- շեշտեց Ղազինյանը` հավելելով, որ բանակցությունների միջոցով խաղաղության հաստատումից հետո սահմանների հստակեցման դրույթը նույնպես չի կարելի իրավիճակի արտացոլում համարվել. չէ որ չկան ոչ բանակցություններ, ոչ հանձնաժողովներ, իսկ Հայաստանի ղեկավարությունն անում է ամեն ինչ` Ադրբեջանի համար առավելագույն օգուտ ապահովելու համար:
«Խորը համոզմունք կա, որ ժողովրդի մեջքի հետեւում Հայաստանի, Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի միջեւ փակ բանակցություններ են ընթանքում Հայաստանի սահմանի եւ ռազմավարական դիրքերի զիջուման վերաբերյալ: Ընդ որում, բանակցությունները նաեւ Ռուսաստանից են գաղտնի ընթանում: Սա պետական դավաճանություն է, այն պետք է հնարավորինս շուտ կանգնեցվի: Մեր պահանջն անփոփոխ է: Գլխավոր դատախազի հրամանով պետք է կալանավորվեն Նիկոլ Փաշինյանը եւ բարձրաստիճան պաշտոնյաները, ովքեր Հայաստանի պետական եւ ազգային շահերին հակասող գործողություններ են կատարել եւ կատարում»,- շեշտեց Արթուր Ղազինյանը: Միեւնույն ժամանակ, նա անվստահություն հայտնեց ՀՔԾ-ի նկատմամբ, որն իրեն որպես վարչապետի ակտիվ կամակատար է դրսեւորել: «Ուստի մենք պահանջում ենք գործը փոխանցել մեկ այլ մարմնի` Ազգային անվտանգության ծառայությանը կամ Քննչական կոմիտեին: Եթե դա չարվի, գլխավոր դատախազը եւս պատմական հանցագործության մեղսակից կդառնա: Ժամանակը սուղ է: Վաղը կեսօրին համընդհանուր գործադուլ եւ անհնազանդության ակցիաներ են սկսվելու: Այդ ժամից հետո կարձանագրվի դատախազության անգործությունը եւ մեղսակցությունը հանցագործությանը»,- ասաց Ղազինյանը: