Սասունը ճիշտ էր Էդմոնի հարցում, ես` սխալվեցի
Երբ մի քանի շաբաթ առաջ ԱԺ-ում Սասուն Միքայելյանը ծեծի ենթարկեց Էդմոն Մարուքյանին, ես և շատ շատերը միանշանակ աջակցեցինք Էդմոնին` համարելով, որ չի կարելի թույլ տալ, որ իշխանությունը ծեծի պրակտիկան իր հակառակորդների հանդեպ ավանդույթ դարձնի, և ընդհանրապես, քրեական ենթամշակույթը տեղ ունենա մեր կյանքում:
Երբ հանրության կողմից քննվում է զուտ ծեծի փաստը, մարդիկ անրադառնում են այդ երևույթի հիմնականում արտաքին կողմին և սովորաբար հակված չեն լինում խորանալ այդ ծեծի պատճառների բովանդակության մեջ:
Մանավանդ որ ծեծողը լինում է հանրության «քյարթ» շերտի ներկայացուցիչը, իսկ ծեծվողը՝ «կիրթ»:
Սակայն պարզվում է, որ շատ դեպքերում այդ ծեծի մեջ ավելի շատ մեղք են ունենում ոչ թե «քյարթերը», այլ` «կիրթերը»: Օրինակ, երբ տարիներ առաջ «քյարթ» Սուրիկ Խաչատրյանը ծեծի ենթարկեց «կիրթ» Սիլվա Համբարձումյանին, հանրության մեծ մասը դատապարտեց «քյարթին», սակայն տարիներ անց, վերլուծելով «կիրթ» թվացող տիկին Սիլվայի արարքները, համոզվում ես, որ այն ժամանակվա ծեծի ժամանակ ավելի շատ ճիշտ էին Խաչատրյանի հիմնավորումները: Այլ հարց է, որ ամեն դեպքում ծեծը չի կարող լինել մեր կյանքի բնական նորմը:
Նույն բանը կրկնվեց Սասունի և Էդմոնի ձեռնամարտի ժամանակ: Հանրության մեծ մասն աջակցեց Էդմոնին, նաև այն պատճառով որ Նիկոլ Փաշինյանն իրեն չափազանց ցինիկ պահեց: Սակայն երբ ավելի հանդարտ ես սկսում վերլուծել, իսկապես հասկանում ես, որ ծեծի հրահրողը նաև կարող էր «կիրթ» կողմը լինել:
Այսօրվա Էդմոն Մարուքյանի պահվածքը հաշվի առնելով, կարելի է ասել, որ այդ ժամանակվա Սասունի «եղբայրական» բռունցքով հարվածին նույնպես կարելի է ըմբռնումով վերաբերվել: Թեև ամեն դեպքում ծեծը ոչ մի դեպքում չի կարելի ողջունել: Սասունը, լինելով «քյարթ» շերտի ներկայացուցիչ, իր քայլերում բաց է իր լավ և վատ կողմերով: Մինչդեռ Էդմոնն իր լպրծուն տեսակով անկանխատեսելի է և կարող է ունակ լինել ամեն ինչի:
Նրա այսօրվա պահվածքը դրա վառ ապացույցն է:
Վաղվա Հայաստանում, որը սրանցից հետո է գալու, ծեծի պրակտիկան միարժեքորեն պիտի մերժվի, բացառությամբ, եթե այդ ծեծի օբյեկտը Էդմոն Մարուքյանը լինի: Չէ որ վերջինս նորմալ է համարում, որ կարելի է իրավական նորմերը կիրառել` բացառելով այդ նորմերում կոնկրետ անձանց:
Տվյալ պարագայում Մարուքյանը իր հիմնավորումներով գրեթե իր «ուրույն» տեղն ապահովագրեց, որտեղ բոլորի համար մի նորմ է գործելու, իսկ իր համար` այլ:
Եվ այդ տեսանկյունից բոլոր նրանք, ովքեր մեղադրում էին Սասունին` Էդմոնին ծեծելու համար, փաստացի սխալ դուրս եկան, մանավանդ որ հայհոյանք տվողի հանդեպ մեր հանրության մեջ միշտ էլ «ուրույն» վերաբերմունք է եղել:
Սա է իրականությունը:
Դավիթ Մկրտչյան