Միջնորդները Լավրովի շուրթերով պատժում են Հայաստանի պոպուլիստ իշխանությանը
Երեկվա Լավրովի խոսքերն ուղղված Ղարաբաղի հարցի «փուլային տարբերակով» լուծման վերաբերյալ,ժ իսկական պայթուն է առաջացրել հայ հանրության շրջանում: Ընդ որում, կորոնավիրուսի պայմաններում, երբ ավելի սուր կոնֆլիկտների շուրջ լռություն է տիրում հանկարծ Լավրովն կրկին հիշեցրեց այն փուլային տարբերակի մասին, որը Հայաստանը մերժել էր դեռ 1997 թվականին:
Այս կապակցությամբ շատերը սկսեցին փնտրել հարցի պատասխանը` ի՞նչ է եղել, ինչո՞ւ են ռուսները նյարդայնացած Հայաստանի վրա:
Մանավանդ, որ Լավրորվ խոսեց ոչ միայն Ղարաբաղի խնդրից, այլև Հայաստանին վաճառվող գազի գնից: Ի միջայլոց այս հարցի շուրջ խոսելիս Լավրովը բացահայտ բողոքեց Երևանից` չթաքցնելով, որ Մոսկվան նեղված է Փաշինյանից, ռուսական ընկերությունների հանդեպ ճնշումներ գործադրելու համար:
Բայց խոսենք Ղարաբաղից:
Փաշինյանն իր երկու տարվա բանակցային գործընթացից խուսափելու քաղաքականության պատճառով կարելի է ասել առաջացրել է այսպես կոչված, «դիվանագիտական բաց»: Նա մերժում է լիարժեք մասնակցել բանակցություններին, պատճառաբանելով, որ լիազորված չէ բանակցել ղարաբաղցիների անունից:
Միգուցե հայաստանյան լսարանի տեսանկյունից այս դիրքորոշումը հասկանալի է և ընդունելի, սակայն իրականում այս դիրքորոշումը հակապետական բնույթ ուներ:
Եթե Փաշինյանն ուզում էր, որ իրեն չհիշեցնեին 1997-ի առաջարկները, ապա պիտի լրջանար և հանդես գար արդեն ընդունված բանաձևերի շրջանակների տիրույթում:
Մանավանդ, որ այստեղ հայկական կողմի դիրքերը վատը չեն եղել:
Սակայն Փաշինյանը որոշեց տարբերվել իր նախորդներից` փորձելով առաջ քաշել Ղարաբաղին բանակցային գործընթացի մեջ ակտիվ լեգիտիմ դեր տալու քաղաքականությունը:
Մենք նախկինում զգուշացրել էինք, որ դիվանագիտական հարթակները, հանրահավաքի տեղ չէ, որտեղ կարելի է հանդես գալ պոպուլիստական թեզերով: Միգուցե այդ պոպուլիզմը հաճելի կարող է լինել հանրության մեծ մասի համար, սակայն վերջնարդյունքում այդ պոպուլիզմը պատժվում է և դրա հետևանքն վտանգավոր է դառնում: Հանրության մեծ մասի համար այն տեսանելի չի դառնում, մինչև որ նա չի տեսնում վերջնարդյունքը: Հանրությունը վերջում է հասկանում այդ պոպուլիզմի գինը, բայց արդեն ուշ է լինում:
Սովորաբար դրանից հետո պոպուլիստները փախչում են երկրից, սակայն այս ամենի համար վճարում են պոպուլիզմի վտանգը չգիտակցած հանրությունն ու պետությունը:Հենց դրա պատճառով էլ մենք այս դիրքորոշումը անվանում ենք հակապետական:
Ի դեպ, սույն բանաձև աշխատել է թե մեր պատմության, թե այլ երկրների պատմության մեջ:
Մենք նշում էինք, որ «մադրիդյան» փաստաթղթին կարող է այլնտրանք լինել բացառապես 1996-ի «լիսաբոնյան» փաստաթուղթը:
Իսկ Փաշինյանի «Արցախը Հայաստան է և վերջ» էժանագին կարգախոսը վերջնարդյունքում ոչ թե օգուտ, այլ վնաս է տալու մեզ:
Այն ժամանակ Փաշինյանին այդ կեղծ հայրենասիրական պաթոսը անհրաժեշտ էր ներքին կյանքում ինչ- ինչ խնդիրներ լուծելու համար: Սակայն դիվանագիտական հարթակում,Փաշինյանն իր մոտեցումներով լուրջ հարված հասցրեց մեր դիրքերին:
Արդյունքում` դիվանագիտական հարթակում առաջացավ «բաց», որից օգտվեցին ադրբեջանցիները: Վերջիններս մատչելի լեզվով սկսեցին բացատրել միջնորդներին, որ Հայաստանում իշխանության են եկել էժանագին պոպուլիստներ և որի պատճառով էլ ոչ միայն կազմալուծվում են եղած բանակցային ֆորմատները, այլև այն սկզբունքները, որի հիման վրա հնարավոր կլիներ փոխզիջում գտնել:
Երեկվա Լավրովի խոսքերն ապացուցեցից, որ Ադրբեջանն արդեն հասել է իր նպատակին:
Ավելին` հայերը շուտով կհամոզվեն, որ Լավրովի տեսակետը կիսում են նաև մյուս համանախագահները:
Սակայն սա մեր պարտության առաջին փուլը կարող է լինել: Քանզի, եթե Փաշինյանը մերժում է միջնորդների առաջարկները ինչպես 1997-ին, ապա հայտնվելու է «պատերազմ, թե խաղաղություն» երկըրնտրանքի առջև, ինչպես որ դա կատարվեց իր նախկին հոգևոր հոր կառավարման ընթացքում` 1997-ին:
Արդյունքում Փաշինյանը կարող է հանրությանը առաջարկել կամ պատերազմ, կամ կապիտուլյացիա:
Այսպիսին է լինում բոլոր պոպուլիստների ճակատագրերը: Բայց այս ամենից առաջին հերթին տուժում են ժողովուրդները, որոնք թույլ են տալիս պոպուլիստներին խաղալ իրենց զգացմունքների վրա:
Սա է իրականությունը:
Դավիթ Մկրտչյան