Дорогой Эдмон, Пашинян бьёт не по паспорту, а по морде. Տեսանյութ
Լսելով Էդմոն Մարուքյանի այսօրվա ասուլիսը՝ մեզ հատկապես հետաքրքիր էր ասուլիսի այն հատվածը, թե ինչ դիրքորոշում է նա ունենալու հանրաքվեի վերաբերյալ: ԼՀԿ-ի ղեկավարն այս հարցում առաջին հերթին տրամաբանական հիմնավորում բերեց՝ նշելով, որ «... անօրինական հանրաքվեին չի կարելի մասնակցել և կոչ եմ անում, որ մյուսնենրն էլ մասնակցեն... և այդ իսկ պատճառով չի կարելի «ոչ »-ի շտաբ ձևովորել, որ Փաշինյանին էլ հիմնավորում տալ, թե իբր բոլոր «ոչ» ասողները սևեր են...»: Առաջին հայացքից սա տրամաբանական հիմնավորում է, իսկ իրավաբանական տեսանկյունից՝ անթերի:
Սակայն Հայաստանի նման երկրում որտեղ իրավունքը, ցավոք, ոչ գերակայող դեր է կատարում, զուտ իրավաբանական նորմերով շարժվելը, կարող է հանգեցնել նրան, որ իշխանությունը կկարողանա դե-ֆակտո հաստատել իր լիակատար բռնատիրական համակարգը՝ հիմնվելով «ժաղովուրդի կարծիքի վրա»: Եթե Հայաստանը լիներ Գերմանիայի և Իտալիայի սահմանակից երկիր, ապա կարելի կլիներ համաձայնվել Մարուքյանի տեսակետի հետ: Սակայն, ցավոք, մենք սահմանակից ենք Ադրբեջանի, Թուրքիայի և Իրանի հետ, որտեղ իրավական նորմերը նույնպես գերակա դեր չեն կատարում: Այդ իսկ պատճառով իշխանության քայլերին դիմակայելու համար պետք է «փողոց» ձևավորել: Առանց դրա Փաշինյանի որևէ քայլի կամ որոշմանը հնարավոր չէ դիամակայել: Իսկ այս հանրաքվեի անցկացումը հիանալի շանս է տալիս այդպիսի փողոցի ձևավորման համար: Հակառակ պարագայում բոլոր խոսակցությունները կլինեն թեև իրավական տեսանկյունից հասկանալի, սակայն գործնական տեսանկյունից անիմաստ: «Սևրի պայմանագրից» ավելի լավ պայմանագիր չկար, սակայն այն կյանքի չկոչվեց, որոհետև իրականու, ուժն է ցնում իրավունքը, այլ ոչ թե «թղթի վրա նշված իրավունքը»: Եվ այդ ուժը ժամանակի ընթացքում դառնում է «լեգիտիմ»:
Այստեղ հիշեցի մի հին հրեական անեկդոտ: Ինչպես հայտնի է 1905-ի առաջին ռուսական հեղափոխությունից հետո ցարական իշխանությունները, հեղափոխականներին վախեցնելու համար պարբերաբար «սև հարյուրակային» ռուս ազգայնականների միջոցով հրեական ջարդեր էին կազմակերպում: Եվ ահա, մի օր, հրեա Յաշան իր հարևան հրեա Սեմյոնին զգուշացնում է, որ «վաղը պետք չէ դուրս գալ փողոց, որոհետև հրեաների ծեծվելու օրն է»: Սեմյոնն էլ հպարտ պատասխանում է իր հարևանին, որ «խորամանկորեն գնել է մի անձնագիր, որտեղ նշված է, որ ինքը ազգությամբ ոչ թե հրեա է, այլ ռուս»: Ինիչին ի պատասխան Յաշան խորիմաստ պատասխանում է բառացի հետևյալը:
«Дорогой Семен, но националисты будут бить не по паспорту, а по морде»: Ակնարկելով, որ գնված անձնագիրը ռուս ազգայնականի համար հիմք չէ:
Վերադառնալով մեր խնդիրներին՝ ևս մեկ անգամ արձանագրենք, որ Փաշինյանը իր այս որոշումով ակամայից մարտահրավեր է նետում մեր հանրությանը: Եվ եթե հանրության վերնախավը չկարողանա քաղաքականպես համախմբել, ապա այդ վերնախավը կոպեկի արժեք չի ունենա, եթե վաղը երկրում դե-ֆակտո հաստատվի լիակատար բռնատիրակա ռեժիմ:
Սա է իրականությունը:
Դավիթ Մկրտչյան