Կոյաճահճում նստած՝ ուրիշի վարդի փշերն են հաշվում... խելքի աշեցեք
Ռուսաստանում անցած շաբաթավերջին ծավալված «դրամատիկ իրադարձությունները» բավականին բուռն ու դիտարժան արձագանքներ ունեցան Հայաստանում և սոցցացերի «հայկական» հարթակներում: Իրարանցում էր, ինչպես ասվում է՝ էլ դու սուս: Ու բուռն: Ու հախուռն: Ու ծայրահեղ ծիծաղելի: Դառնածիծաղելի:
Առաջինն, իհարկե, ոգևորվեցին ինչպես գրանտով հակառուսները, այնպես էլ՝ պաթոլոգիկ ռուսաստանատյացները: Ու գնա՜ց... «Ռուսաստանը կործանվում է», «Ռուսաստանը փլուզվում է», «այ էդպե՜ս...«, «ոնց կանխատեսել էի (էինք)» (թովա՝ թե):
Սորոսա-թրքամետ շրջանակների ոգևորությանն ու ծնծությանը չափուսահման չկար: Շատերն այնպես էին մեկնաբանում, որ բանից անտեղյակ մարդուն կարող էր թվալ, թե դա հենց իրենք, օրինակ, ասենք, Տիգրան Խզմալյանը կամ, ասենք, էն Փաշինյանի մոռացված խորհրդական Խառատյանն էին Պրիգոժինին հեռակառավարում, ասում՝ դեպի որ կողմ շարժվի, հաջորդ քայլով ինչ անի և այդպես շարունակ:
Թե ասա՝ որ Ռուսաստանը, ենթադրենք, կործանվեց, դրանից ձեզ՝ ի՞նչ: Պարզ չէ՞, որ ինչ լիներ-չլիներ, նման դեպքում, առաջինը լինելու էր թուրք-ադրբեջանական հարձակում Հայաստանի վրա, որ էդ խառը վիճակում իրենց հարցերը լուծեն, մանավանդ՝ էս պայմաններում:
Մի վերլուծացավի էին եկել համատարած, որ ասելու չէ: Բայց լավ խնդալու առարկա է: Էս է լինելու, էն է լինելու, ֆլան-ֆստան: Էն էլ Պրիգոժինը բռնեց ու «զադնի դրեց»: Մե հուսախաբություն, մե պախարակաջղայնոտ հորդորանքներ: Կարծես՝ Պրիգոժինն էլ, Լուկաշենկոյի հետ զրուցելու արանքում, «կպած» թերթում էր հայկական Ֆեյսբուքը հասկանալու համար, թե ինչ անի կամ ինչն էն չի անում:
Մյուս «կողմն» էլ պակասը չէր: «Պուտին ժիվեե վսեխ ժիվիխ» տոնայնությամբ հակադարձում էին ռուսաստանյան իրադարձություններից «վաԴացած», «5 րոպեից կավե ոտքերով հսկայի» տապալում» կանխատեսողներին: Թե՝ «ռուսաստանը հավերժ է, ռուսաստանը չի կործանվի»:
Ռուսագետների, ռուսաստանագետների այդ օվկիանոսում կային առավել «շուստրիները», որոնք թեթևակի զսպելով ոգևորությունը կամ անհանգստությունը՝ այնպիսի ձևակերպումներով էին վերլուծաբանում, որ իրադարձությունների հետագա ընթացքի ցանկացած տարբերակում, խորիմաստ մանդարինի կեցվածք ընդունելով՝ ասեն, թե «բա որ ասո՜ւմ էի...»:
Բայց ամենից ցավոտն ու միաժամանակ զավեշտականն այն է, որ այսքան գիտուն, «վերլուծագետ» ու «փորձաբան» կա մի հանրույթում, մի ժողովրդի շարքերում, որ երկրովի-ազգովի հաջողացրեց ընդամենը մի քանի տարվա մեջ դղրդյունով վարի տալ այն ամենը, ինչ 30 տարի ստեղծել էր՝ մեծագույն զոհողությունների գնով՝ անկախություն, ինքնիշխանություն, հաղթանակ, բանակ, պետություն, տնտեսություն...
Կողքից նայելիս այն տպավորությունն էր, որ կոյաճահճում ընկղմվածներն աշխուժորեն քննարկում են օտարի վարդի փշերը, փոխարենը մտածելու այն մասին, թե էս խայտառակ վիճակից մե՛նք (իրենք էլ հետը, էլի), ոնց դուրս գանք:
Հա, բայց ամենից «շուստրին», միևնույն է, Նիկոլ Վավայևիչն էր: Շունչը պահած ամբողջ օրը տազ արեց, իսկի մի ծպտունիկ էլ չհանեց: Մարդիկ կային, անհանգստացան, հո «գերագույն» Նիկոլին բան-ման չի՞ պատահել: Ախր անգամ լայվ չմտավ ինչ-որ կաֆելապատ տարածքից ու չճվճվաց, թե «եկել է քաղաքացու վրեժի ժամանակը...» կամ նման մի բան:
Շունչը պահած սպասում էր: Չնայած չար լեզուներն ասում են, որ այդ ընթացքում երկու տեքստ էր հորինել, մեկը՝ «Պուտինյան շղթաներից ձերբազատված Ռուսաստանին ողջունելու», մյուսը՝ «Լադիմիր Լադիմիրիչին ողջունելու...»:
Հետո, ուշ երեկոյան, երբ պարզվեց, որ Ռուսաստանի հերթական կործանումը հերթական անգամ չեղարկվում է, Պրիգոժինն էլ «զադնի է դրել», հո՛պ, հայտնվեց Նիկոլ Փաշինյանն ու հայտնվեց Պուտինի հետ կապող հեռախոսի մոտ: Զանգեց ու խոսեց... հասկանալի է՝ կազմած երկրորդ տեքստով:
...Իսկ այդ ընթացքում շրջափակված Արցախի հայության վիճակը շարունակեց վատանալ:
Արթուր Խայթ